Nasze największe tak zwane „mocne strony” to te, które podarował nam sam Bóg. On chciał, żebyśmy byli świadomi jak On nas stworzył. Ale także, abyśmy dostrzegali to w drugim człowieku. Musimy nie tylko widzieć w drugiej osobie koronę Bożego stworzenia, ale również umieć jej uzmysłowić tę wielką prawdę. To Bóg nadaje nam wartość.

Ponad połowa naszych problemów wynika ze zbytniego skoncentrowania się na sobie. A z kolei z tych zdecydowana większość wywodzi się z fałszywego obrazu siebie. Dopiero gdy ludzie dostrzegą swoją wyjątkowość i przyjmą siebie z rąk Boga, wtedy będą w stanie uwierzyć w swoje mocne strony. One są Bożym darem, a także wskazówką wyjścia z wielu problemów.

Charaktery i typy osobowości

Świadomie lub nie, wszyscy zajmujemy się odczytywaniem i interpretowaniem zachowań innych. Czy robimy to właściwie i z dobrymi efektami? Biblia pełna jest przykładów ludzi, którzy nie rozumieli swoich darów życiowych aż do momentu, kiedy Bóg dał im lepsze zrozumienie siebie.

Młody Piotr nie spodziewał się, że kiedyś będzie tak przemawiał do ludzi, że ci będą podejmowali radykalne decyzje w życiu. Maria nie wiedziała, że jej zdolność poświęcenia komuś całej swojej uwagi jest czymś, z czym wielu innych ludzi się zmaga.

Biblia jest pełna opisów ludzi z różnymi talentami, darami i zdolnościami. Oni też stopniowo musieli je odkrywać i zrozumieć.

Doskonałym przykładem zważania na ludzkie osobowości jest apostoł Paweł. Tak, ten sam, któremu często przypisuje się brak empatii i brak wrażliwości. A przecież jego listy są dowodem na to, jak bardzo współodczuwał to, przez co przechodzili inni lub z czym się borykali.

Empatia apostoła Pawła

Zwróćmy uwagę, jak inaczej apostoł Paweł pisał do Tymoteusza i do Tytusa. Z jego listów bardzo łatwo wywnioskować, jakimi osobami byli Tymoteusz i Tytus. Do Tymoteusza Paweł pisze:

Ten nakaz daję ci, synu Tymoteuszu, abyś według dawnych głoszonych o tobie przepowiedni staczał zgodnie z nimi dobry bój (1 Tym. 1:18). Nie zaniedbuj daru łaski, który masz, a który został ci udzielony na podstawie prorockiego orzeczenia przez włożenie rąk starszych (4:14). Nie dał nam Bóg ducha bojaźni, lecz mocy i miłości, i powściągliwości (2 Tym. 1:7).

Listy Pawła do Tymoteusza są pełne zachęcenia, podniesienia i przypominają mu, jak cennym jest dla Boga. Można wywnioskować, że Tymoteusz bardzo tego potrzebował. Być może bał się ludzi. A apostoł Paweł wiedział, że trzeba mu wiele zachęty, by ruszył do działania.

Do Tytusa Paweł pisze już zupełnie inaczej: Pozostawiłem cię na Krecie w tym celu, abyś uporządkował to, co pozostało do zrobienia, i ustanowił po miastach starszych… (Tyt. 1:5). Człowieka, który wywołuje odszczepieństwo, po pierwszym i drugim upomnieniu unikaj (Tyt.3:10).

Takie wskazówki Pawła sugerują nam, że Tytus był człowiekiem odważnym, zaradnym i samodzielnym. Nie potrzebował przypomnienia ze strony Pawła o tym, jak wielki posiada autorytet. Rozdział trzeci tego listu pokazuje wręcz, że Tytus musiał być człowiekiem nieugiętym, skoro Paweł w swoim liście powstrzymuje go od wdawania się w spory. Apostoł Paweł wykazał się ogromną mądrością już w samej formie swoich listów.

Bóg określa nasze mocne strony

Jaki zatem można wyciągnąć z tego wniosek? Postawa Pawła pokazuje nam, jak ważne jest zrozumienie człowieka, jego osobowości, predyspozycji i talentów. W szczególności w przypadkach, kiedy chcemy komuś pomóc. Słowo Boże przekonuje nas o tym, jak zostaliśmy stworzeni:

Jego bowiem dziełem jesteśmy, stworzeni w Chrystusie Jezusie do dobrych uczynków, do których przeznaczył nas Bóg, abyśmy w nich chodzili (Ef. 2:10). I oświecił oczy serca waszego, abyście wiedzieli, jaka jest nadzieja, do której was powołał, i jakie bogactwo chwały jest udziałem świętych w dziedzictwie jego (Ef. 1:18).

Bóg dał nam wszystko, byśmy stali się takimi osobami, jakimi On chce. Żaden typ osobowości nie jest błędny, żadne zestawienie talentów nie jest przypadkowe czy też bezużyteczne. Typy osobowości zostały stworzone i określone przez Boga.

Poznać siebie i swoje obdarowanie

Ludzie na miarę swoich możliwości opracowali badania pozwalające określić pewne typy charakterów czy rodzaje osobowości. Wierzę, że niejednokrotnie te cechy zostały objawione odpowiednim osobom, które wiernie studiowały ludzkie charaktery. Autorzy takich testów jak Myers-Briggs, Enneagram czy LifeKeys byli lub są ludźmi wierzącymi. Wierzącymi także w to, że Bóg Stworzyciel włożył w każdego człowieka cząstkę siebie.

Przy badaniu lub po prostu odczytywaniu charakteru naszego rozmówcy, podstawowym terminem jest słowo „zazwyczaj”. Żaden typ osobowości nie jest w stu procentach przewidywalny i żaden nie może zostać włożony w sztywne ramki. Ważne jest, by nie zamienić typu w stereotyp.

Wyniki wszystkich testów powinny służyć nam jako pomoc w rozwiązywaniu konfliktów i w rozwijaniu swoich mocnych stron. Nie powinny natomiast być argumentem do napiętnowania stron słabych czy kierowania czyimś życiem.

Osoby objęte tym samym profilem osobowości nie są takie same. Dana charakterystyka znaczy, że osoby nią objęte są pod wieloma względami podobne. Jednak mogą mieć skrajnie różne zainteresowania i różne rzeczy będą wydawały się im atrakcyjne. Określenie profilu lub typu osobowości naszego rozmówcy pomoże nam zrozumieć jego lub jej preferencje.

Osobowość stała czy zmienna?

Weźmy za przykład pisanie prawą bądź lewą ręką. Być może potrafimy pisać czytelnie obydwiema, jednak pisanie tylko jedną z rąk będzie dla każdego opcją preferowaną. Używanie ręki niepreferowanej jest niewygodne, a efekty pisania będą z pewnością słabsze lub bardziej czasochłonne.

Podobnie jest z naszą osobowością. Mamy pewne preferencje w dziedzinie komunikacji, czerpania energii, planowania, zbierania informacji, podejmowania decyzji i rozwijania relacji. Potrafimy korzystać ze wszystkich możliwości, ale nie wszystkie są dla nas wygodne i nie wszystkie sprawiają nam przyjemność. Po prostu – nie wszystkie możliwości są przez nas preferowane.

Uważa się, że rodzimy się z pewnym typem osobowości, który się nie zmienia. Jednak są czynniki zewnętrzne, np. traumy, które mogą na niego poważnie wpłynąć, a nawet go zmienić. Przykładowo, znane były badania na temat zmian osobowościowych u osób, które brały udział w wojnie w Wietnamie. Niemniej jednak nasza osobowość jest Bożym darem i planem dla naszego życia.

Mocne strony to diament

Typ osobowości, charakter, cechy, talenty, zdolności, predyspozycje – wszystkie łączą się w procesie szukania potencjału. Każda osoba, która zaczyna wykorzystywać własny potencjał, zaczyna być skuteczna i przynosić owoce. Żeby przynieść te owoce, nasze talenty i zdolności muszą zmienić się w mocne strony.

Każda mocna strona zaczyna się od talentu. Różnica między talentem a mocną stroną jest taka, jak między diamentem a brylantem. Wykopany diament nie ma kształtu i choć cenny, nie spełnia jeszcze żadnej funkcji. Brylant jest diamentem oszlifowanym, a w efekcie staje się pożądany.

Talent staje się mocną stroną dopiero w połączeniu z wiedzą i umiejętnościami. Mocna strona to umiejętność przynoszenia stałego, dobrego owocu w konkretnym działaniu. Czy wszystkie talenty są dobre? Tak! Ponieważ każdy talent ma w sobie potencjał, by przynieść dobre plony. Każdy z nas powinien postawić to sobie za cel w życiu, by zamienić swoje talenty w mocne strony.

Rozwijanie mocnych stron

Każda nasza mocna strona będzie przede wszystkim współgrała z naszymi preferencjami. Będzie także zaspokojeniem jakichś potrzeb – przede wszystkim po prostu własnych. Mocna strona będzie również przynosiła dobre rezultaty, a nawet prowadziła do sukcesów. Wreszcie, talent staje się i jest mocną stroną tylko wtedy, gdy się rozwija, wzrasta i doskonali.

Dążenie do doskonałości wymaga pewnej wiedzy o tym, czym owa doskonałość jest. Musimy określić swój cel, jeśli chcemy do czegoś dążyć. Rozwijając mocne strony, potrzebujemy motywacji, głębokiego pragnienia i jasno określonego celu.

Doradca może w życiu rozmówcy odegrać cenną rolę w odkrywaniu jego lub jej talentów. A także pomoże określić ich formy zastosowania oraz kierunku, w jakim mogą zmierzać. Należy przy tym jednak pamiętać, że oczekiwania i cele każdy potrzebuje mieć własne. W doskonaleniu swoich mocnych stron nie może dojść do uzależnienia od motywacji, ukierunkowania czy zachęcenia ze strony innych.

Kim jestem?

W poszukiwaniu dobrych cech czy uzdolnień mogą nam pomóc następujące zdania, które należy dokończyć:

• Fascynuje mnie…
• Porusza mnie…
• Jestem pełen/pełna energii, gdy…
• Uważam za mój największy sukces…
• Lubię myśleć o…
• Często zastanawiam się nad…
• Można na mnie polegać w kwestii…
• Energetyzuje mnie…

W poszukiwaniu odpowiedzi na te zdania mogą nam pomóc członkowie rodziny, współpracownicy, członkowie małej grupy (jeśli taką mamy). Zapytaj te osoby, które znają cię nie od dziś. Przeanalizujmy, jakie odpowiedzi pojawiają się najczęściej i zastanówmy się, jakie cechy zauważamy w sobie na podstawie tych zdań.

Następnie, mając na uwadze już jakieś konkretne cechy lub dary, przemyślmy jak moglibyśmy zacząć ich używać. Czy znamy innych ludzi, którzy używają tych darów w jakiś konkretny sposób? Czy potrafilibyśmy robić to samo? Warto zainteresować się możliwościami wykorzystania danego talentu.

Na co zwrócić uwagę?

Nie szczędźmy sobie czasu na „wypróbowywanie” naszych potencjalnych talentów czy uzdolnień. Nawet jeśli nasze próby wykażą, że dane zajęcie nie jest naszym powołaniem, samo skosztowanie go może być radosnym doświadczeniem. Pamiętajmy o dobrym nastawieniu do wszelkich zadań – naszym celem jest przeżycie z Bogiem przygody swojego życia, a nie szukanie rozczarowań.

W każdym z nas istnieją pewne zwiastuny osobowości – nasze prawdziwe cechy często ujawniają się pod presją. Zarazem wiele też możemy nauczyć się o osobie, poznając jej przeszłe zachowanie.

Obserwacja często jest dużo skuteczniejsza niż zadawanie jakichkolwiek pytań. Coraz częściej ludzie odpowiadają na pytania tak, jak sami myślą, że powinni odpowiedzieć. To bardzo rzadko jest faktycznie związane z prawdą.

Wskazówkami w określaniu cech, typów i profilów mogą być: strój i sposób zadbania, mowa, sposób postępowania, niewerbalne akcje i reakcje, informacje z przeszłości. Strój uważany jest za zachowanie, ponieważ w większości sytuacji osoba decyduje, co ubiera. Co ciekawe, osoby, które najbardziej się buntują przeciwko temu, by oceniano je po stroju, zazwyczaj są ubrane najbardziej wymownie.

Nie-mocne strony

Odkrywając osobowości, poznamy też swoje słabe strony. I bardzo dobrze. Ale to nie na nich chcemy się skupić. Słabości poznajemy w celu podniesienia samoświadomości, by nie próbować układać sobie życia w w niewłaściwym kierunku. Często tak bardzo skupiamy się na „poprawianiu” słabości, że brakuje nam czasu na rozwijanie naszych mocnych stron.

Nasze priorytety powinny zostać ustawione odwrotnie: słabości należy poznać w takim stopniu, by w miarę możliwości ograniczyć „wyrządzanie szkód”. Natomiast nasza uwaga powinna być skupiona na cechach, które mają w sobie wielki potencjał stania się mocnymi stronami.

Zdarza nam się narzekać, że nie rozwijamy naszych mocnych stron, bo nie mamy na nie czasu. Patrzymy wtedy na osoby, które rozwijają dany talent i myślimy, że też byśmy mogli osiągać wielkie rzeczy, gdybyśmy mieli czas. Ale towarzyszy temu niezbity fakt: ci ludzie mają w życiu tyle samo czasu, co ja.

Duchowy temperament

Obojętnie z jakich testów korzystamy czy też jakimi wytycznymi się sugerujemy, musimy pamiętać o pewnych zasadach. Badając osobowości i szukając uzdolnień, nasza dojrzałość objawi się nie w darach, lecz w owocu Ducha. Dary otrzymał każdy. Jednak nasza dojrzałość przejawi się w tym, czy te dary – zdolności, talenty, umiejętności – przyniosą owoce.

Prawdziwa mądrość wyrażona zostanie przez owoce Ducha, które staną się błogosławieństwem dla nas i dla ludzi wokół nas. Tak więc osoba bardzo uzdolniona może w istocie potrzebować większej pomocy niż ktoś, kto uzdolniony jest przeciętnie, a jednak wydaje wielki owoc.

Jeżeli nasze talenty nie przynoszą owocu, to z punktu widzenia duchowego, nie mają jeszcze żadnej wartości. Dojrzałą i mądrą osobą jest ta, która używa Bożych darów zgodnie z ich przeznaczeniem.

Cztery temperamenty i ich mocne strony

Przyjrzyjmy się poniższemu zestawieniu dobrych cech czterech temperamentów – sangwinika, choleryka, flegmatyka i melancholika:

• optymizm
• wrażliwość
• towarzyskość
• otwartość na zmiany
• silna wola
• determinacja
• bezkompromisowość
• zdecydowanie
• powściągliwość
• tajemniczość
• uprzejmość
• zrównoważenie
• refleksyjność
• umiejętność słuchania
• głębokie przeżywanie uczuć
• zasadniczość

To zestaw pozytywnych cech każdej z czterech osobowości według Hipokratesa. Każdy z nas powinien być w stanie utożsamić się z co najmniej czterema cechami z tej listy. Z racji, że ta lista mocnych stron jest połączeniem różnych osobowości, do różnego stopnia każdy z nas powinien się w niej odnaleźć.

A co jest w tej liście takiego szczególnego?

To, że każdą z tych cech posiadał Jezus Chrystus! Nasz Zbawiciel, Mesjasz i Bóg, jest zestawieniem dobrych cech, które my możemy odkryć w sobie. On jest źródłem wszelkiego dobra! Nasze mocne strony są odzwierciedleniem Jego doskonałości.

To jest jeden z niezbitych dowodów na to, że obojętnie jaki jest nasz charakter czy osobowość – każdy z nas został stworzony na obraz Boga. A Jezus z Nazaretu może być dla każdego z nas wzorem do naśladowania. Dla każdego z nas Pan Jezus jest adekwatnym pierwowzorem naszej osobowości.