Sytuacja w Polsce
W Polsce choruje na cukrzycę ok. 3 mln ludzi, jednak ok. 25% z nich nie wie, że są chorzy… i dlatego się nie leczą. Cukrzyca to choroba przewlekła, związana z zaburzeniami procesu przetwarzania glukozy – cukru, czyli węglowodanu zawartego m.in. w potrawach słodkich i mącznych, a także w ziemniakach.
Cukrzyca, zwłaszcza typu 2, jest chorobą bardzo podstępną, często na początku bezobjawową. Zdarza się, że trwa ponad sześć lat, zanim zostanie wykryta. Nawet po zdiagnozowaniu bywa lekceważona. Chorzy niechętnie stosują się do zaleceń lekarzy, bo… cukrzyca nie boli. Niestety daje powikłania. I w tym tkwi największy problem.
Chorzy niechętnie stosują się do zaleceń lekarzy, bo… cukrzyca nie boli
U co drugiego diabetyka występuje choroba niedokrwienna serca – jej przebieg jest o wiele cięższy niż u pacjentów bez cukrzycy. Skutkuje ona częstszym występowaniem zawału serca (aż o 300%) i śmierci. Cukrzyca zwiększa również ryzyko udaru mózgu i to aż 4-krotnie. Jest też najczęstszą przyczyną zaawansowanej niewydolności nerek, wymagającej leczenia dializami. Warto uświadomić sobie, że co roku u chorych na cukrzycę przeprowadza się ok. 14 tys. amputacji stóp (to mniej więcej tyle, ilu mieszkańców ma np. miasto Wisła). Cukrzyca to także podstawowa przyczyna utraty wzroku u dorosłych.
Cukrzyca musi być zatem wykrywana jak najwcześniej i od razu intensywnie leczona, ponieważ tylko tak możemy zapobiegać powikłaniom, zwłaszcza schorzeniom serca. Badajmy poziom glukozy we krwi. Każda wartość powyżej 100 mg/dl na czczo wymaga dalszego wyjaśnienia. Tylko oznaczenie z krwi żylnej jest postawą do postawienia diagnozy, glukometr do tego nie służy. Leczenie cukrzycy obejmuje (od czynników najważniejszych): DIETĘ, RUCH i na końcu stosowanie LEKÓW.
Najskuteczniejsza dieta
Dieta jest najważniejszym elementem leczenia. W zasadzie nie różni się ona znacznie od zalecanej w prawidłowym żywieniu zdrowego człowieka – polega na przyjmowaniu takiej ilości kalorii, która nie spowoduje przyrostu masy ciała, a u osób z nadwagą pozwoli ją zredukować. Zaleca się regularne spożywanie ok. pięciu nieobfitych posiłków dziennie. Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie produktów o tzw. wysokim indeksie glikemicznym (białe pieczywo, biały ryż, chipsy, frytki, piwo, popcorn, owoce z puszki itp.). Ponadto im mniej przetworzony produkt, tym lepiej. Przykładowo marchewka zjedzona na surowo to ok. 14 kcal, ale ta sama marchewka starta i ugotowana to już ok. 69 kcal w 100 g. Ziemniak z wody to ok. 32 kcal, a ziemniaki purée to 90 kcal w 100 g. Frytki to aż 303 kcal w 100 g. Zaleca się również, aby nie łączyć tłuszczów z węglowodanami (cukrami). Przykładem takiego połączenia jest choćby pizza, placki ziemniaczane czy kanapka z serem topionym. Przede wszystkim należy pamiętać o podstawowej zasadzie: żaden lek nie zastąpi właściwej, zdrowej diety.
Wielu pacjentów, którzy wprowadzili radykalne zmiany w stylu życia zostało wynagrodzonych nawet możliwością odstawienia leków
Jeśli chodzi o stosowanie diety, ogromnie ważna jest świadomość problemu wśród rodzin i bliskich pacjentów z cukrzycą – od was naprawdę dużo zależy. Nie wpychajcie diabetykowi na siłę pożywienia, którego nie powinien zjeść. Nie nakłaniajcie go słowami, że „ten jeden raz ci nie zaszkodzi”. Należy uszanować dążenie diabetyka do zachowania zdrowia i docenić to, że stara się być zdyscyplinowany. Jeżeli się o niego troszczycie i zależy wam na jego zdrowiu, zachęcajcie go do diety i do ruchu. Wspólnie spróbujcie osiągać sukcesy w leczeniu.
Ruch „spala” glukozę
Ruch to drugi bardzo ważny czynnik w leczeniu cukrzycy. Nie tylko powoduje „spalanie” glukozy, ale również pomaga w redukcji masy ciała czy profilaktyce chorób serca. Już 30-minutowy wysiłek fizyczny trzy razy w tygodniu oznacza wydatkowanie ok. 1300 kcal. Należy zwrócić uwagę, że wysiłek musi być umiarkowany (marsz z kijkami, spacer raźnym krokiem, jazda na rowerze, pływanie) i regularny (co najmniej trzy razy w tygodniu, przy czym przerwy między ćwiczeniami nie powinny wynosić więcej niż dwa dni).
Leki pod kontrolą
Trzecim elementem leczenia prowadzącym do prawidłowego wyrównania cukrzycy są leki. Dysponujemy kilkoma grupami leków doustnych i insuliną podawaną w formie wstrzyknięć podskórnych lub ciągłego wlewu z urządzenia-pompy. Leki zaleca lekarz, najlepiej diabetolog. Ich regularne przyjmowanie, a także zdyscyplinowana kontrola poziomu glukozy we krwi pozwolą optymalnie dopasować sposób leczenia.
Jest o co walczyć!
Wielu pacjentów, którzy wprowadzili radykalne zmiany w stylu życia – prawidłową dietę i regularny wysiłek fizyczny – a przez to zredukowali masę ciała, zostało wynagrodzonych nawet możliwością odstawienia leków. Pamiętajmy, że Bóg wspiera nasze wysiłki i dobre postanowienia. Po rozpoznaniu cukrzycy trzeba się z nią zmierzyć, dążąc do wyrównania poziomu glukozy, cholesterolu i ciśnienia krwi, aby znacznie ograniczyć ryzyko powikłań. Cukrzyca to nie wyrok, jest więc o co walczyć!
Cukrzycę dzieli się na dwie podstawowe postaci:
- Typ 1 – dotyczy przede wszystkim dzieci, u których trzustka nie jest w stanie wytwarzać insuliny (hormonu odpowiedzialnego za metabolizm węglowodanów).
- Typ 2 – stanowi ok. 90% przypadków cukrzycy, dotyczy głównie osób po 30 r.ż. i jest wynikiem zaburzenia zarówno wytwarzania insuliny, jak i jej działania w organizmie.
