Pascha od tysiącleci jest jednym z najważniejszych świąt w tradycji żydowskiej. Wiemy, że i sam Pan Jezus spożył posiłek paschalny ze Swoimi uczniami. Ten świąteczny wieczór został zapamiętany w tradycji chrześcijańskiej jako Ostatnia Wieczerza, gdyż poprzedzała wydanie Pana Jezusa w ręce Rzymian i Jego ukrzyżowanie następnego dnia.
Wylanie Ducha Świętego, ważne wydarzenie w historii kościoła, wydarzyło się również w żydowskie święto, Dzień Pięćdziesiątnicy, czyli Szawuot. Święto Szawuot obchodzone jest 50 dni po pierwszym dniu Paschy. Chrześcijańska Pięćdziesiątnica przypada 50 dni po ukrzyżowaniu. Zatem, skoro wszyscy odliczamy 50 dni od Paschy do Pięćdziesiątnicy, dlaczego – jako żydzi i chrześcijanie – nie obchodzimy obu świąt tego samego dnia?
ŻYDOWSKI KALENDARZ: SŁOŃCE CZY KSIĘŻYC?
Hebrajska miara czasu różni się od kalendarza gregoriańskiego (którego powszechnie używamy na świecie). W skrócie możemy wytłumaczyć to tak. Kalendarz gregoriański jest kalendarzem słonecznym, co oznacza, że pory roku wynikają z ruchu ziemi wokół słońca. Według kalendarza gregoriańskiego mamy teraz rok 2020, a każdy nasz rok rozpoczyna się 1 stycznia.
Kalendarz hebrajski jest księżycowy, co oznacza, że każdy miesiąc jest określany przez fazy księżyca. Biblijnie, rok zaczynał się wczesną wiosną, po tym, jak Pan Bóg powiedział, że miesiąc Paschy będzie pierwszym miesiącem roku (Ks. Wyjścia 12:2). We współczesnym Izraelu wejście w nowy rok ma miejsce wczesną jesienią, w Święto Trąb (Rosz HaSzana – głowa roku).
Patrząc na żydowski kalendarz zobaczymy, że lada dzień wejdziemy w rok 5781. W kalendarzu gregoriańskim w tym roku Rosz HaSzana przypada na 19-20 września.
Jednak kalendarze hebrajski i chrześcijański różnią się między sobą nie tylko pomiarem lat. Wiemy już, że „Nowy Rok” w naszych kulturach występuje o różnych porach roku. Czy na inne miary czasu patrzymy podobnie? Kiedy dla każdego z nas rozpoczyna się nowy dzień, nowy tydzień i nowy miesiąc?
DZIEŃ
W odróżnieniu od powszechnej zmiany daty (dnia) o północy, w hebrajskiej kulturze dzień trwa od jednego zachodu słońca do następnego. Definicja ta jest zakorzeniona w biblijnym opisie święta Jom Kipur w Księdze Kapłańskiej 23:32, które trwało „od wieczora do wieczora”. To zrozumienie dnia jest nadal uznawane we współczesnym Izraelu.
To tłumaczy, dlaczego rozpoczęcie najświętszego dnia tygodnia w Izraelu – Szabatu, który słusznie jest rozumiany jako sobota – jest obchodzone już w piątek wieczorem. To znaczy także, że szabat kończy się o zachodzie słońca w sobotę i wieczorem tego samego dnia Izrael rozpoczyna nowy tydzień. Nierzadko rząd izraelski organizuje konferencje prasowe w sobotni wieczór, a sklepy i restauracje rozpoczynają przyjmować klientów.
TYDZIEŃ
Kiedy Bóg stworzył świat, zrobił to w sześć dni. Szóstego dnia Bóg stworzył mężczyznę i kobietę i polecił im uprawiać ziemię. Zanim jednak mieli szansę zapanować nad stworzeniem, nadszedł dzień siódmy – szabat. Adam i Ewa rozpoczęli swoje życie społecznością ze swoim Stwórcą.
Ze względu na historię stworzenia w języku hebrajskim dni tygodnia nazwane są po prostu: Dzień pierwszy, dzień drugi, dzień trzeci itd., kończąc na szabacie – dniu siódmym. Ilekroć mieszkańcy innych krajów debatują, kiedy rozpoczyna się tydzień, czy w niedzielę czy w poniedziałek, w Izraelu nie ma co do tego wątpliwości. Niedziela dosłownie nazywa się Jom Riszon – Dzień Pierwszy.
MIESIĄC
Jak zauważyliśmy do tej pory, Biblia bardzo szczegółowo liczy dni, miesiące i lata. Na każde święto Bóg wybrał określony czas w swoim kalendarzu. Co więcej, Bóg poinstruował Izraelitów, aby zwracali uwagę także na początek każdego miesiąca.
Rosz Hodesz, czyli głowa miesiąca, pokrywa się z nowiem księżyca i jest świętem rozpoczynającym każdy miesiąc. Na przestrzeni dziejów obserwowanie faz księżyca pomogło Hebrajczykom rozpoznawać wyznaczone czasy nakazane przez Pana. Zatem oglądanie nocnego nieba i świętowanie nowiu księżyca było sposobem na śledzenie czasu i pilnowanie świąt.
ROK
Liczenie lat według kalendarza hebrajskiego jest procesem nieco skomplikowanym. Lata przestępne w Izraelu nie mają dodatkowego dnia, ale dodatkowy miesiąc! Ponadto, lata przestępne występują siedem razy w cyklu 19-miesięcznym. Dodatkowy miesiąc nazywany jest drugim Adar, więc niektórzy Żydzi obchodzą święto Purim dwukrotnie, ponieważ przypada na „zwykły” miesiąc Adar.
W żydowskim kalendarzu co siódmy rok jest rokiem szabatnim (Shmita). Wówczas część ziemi ma leżeć odłogiem, zgodnie z rotacją rolniczą. Ponadto, pod koniec siedmiu cykli siedmiu lat, czyli po 49 latach, rozpoczyna się Rok Jubileuszowy. Ten 50-ty rok jest czasem wielkich celebracji, dziękowania Bogu za Jego dobrość, umarzania długów i wypuszczania więźniów na wolność.
ŻYDOWSKI KALENDARZ I SERCE MĄDROŚCI
Odkrywanie tego innego podejścia do czasu i liczenia dni może być dla każdego z nas ekscytujące. Żydowski kalendarz może nam dać nowe spojrzenie na bieg historii. Wtedy ta może stać się na nowo fascynująca. Bóg objawił nam w Swoim Słowie, że chociaż On w tajemniczy sposób działa poza naszymi ramami czasowymi, to równocześnie pracuje z nami w ich obrębie. Uczy nas rozpoznawać czasy i pory, abyśmy byli czujni.
W jednym ze swoich psalmów Mojżesz pięknie to wyraża, prosząc Pana: „Naucz nas liczyć dni nasze, abyśmy posiedli mądre serce”. (Ps 90:12). Niezależnie od kalendarza, którym się posługujemy, Bóg uczy nas celebrować Jego cuda o wyznaczonych porach, a także wypatrywać drugiego przyjścia Jego Syna.
